Δράσεις
Αντιοξειδωτικές, ηρεμιστικές, αντισπασμωδικές, αναλγητικές, αντικές, αντιβακτηριδιακές, άφυσες, αντιμικροβιακές, αντικα- ταθλιπτικές, αγχολητικές.
Προφυλάξεις
Να μην χρησιμοποιείται κατα τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θυλασμού
Μέρος που χρησιμοποιείται:
Τα φύλλα
Συλλογή
Το φυτό το συλλέγουμε κατά την ανθοφορία.
Συστατικά
Ευγενόλη, τανίνες, τερπένια, γερανιάλη, γερνιακή, καρυοφυλλένιο, κιτρονελλόλη, οξικός λιναλυλεστέρας, ροσμαρινικό οξύ.
Οικογένεια: Lamiaceae
Βοτανική ονομασία: Melissa Officinalis
Συναντάται και ως: Μέλισσα, μελισσοβότανο, κιτροβάλσαμο
Περιγραφή Χαρακτηριστικά
Το ύψος του κυμαίνεται από 70-50εκ.
Τα φύλλα του, που μοιάζουν με αυτά της μέντας, είναι εμφανίζονται μικρά λευκά άνθη γεμάτα με νέκταρ.
Τα λευκά λουλούδια προσελκύουν τις ωοειδή και οδοντωτά, ενώ έχουν μια ήπια μυρωδιά λεμονιού.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού μέλισσες, εξού και το όνομα του γένους «Melissa».
Ιδιότητες
Οι φαρμακευτικές ιδιότητες του μελισσόχορτου εισήχθησαν πρώτη φορά από τον Διοσκουρίδη, πατέρα της φαρμακολογίας, στο σύγγραμμα του Περί ύλης ιατρικής.
Αναφέρεται στο μελισσόχορτο ως εξής: «Το έγχυμα των φύλλων του είναι καλό για όσους τους αγγίζουν οι σκορπιοί ή τους δαγκώνουν οι αράχνες ή οι σκύλοι».
Συνέστησε, επίσης, το φυτό για τη θεραπεία της αμηνόρροιας, της δυσεντερίας και της ασφυξίας που προκαλείται από ακατάλληλα για βρώση μανιτάρια.
Το μελισσόχορτο είναι ένα πραγματικά αναζωογονητικό, αρωματικό βότανο. Βελτιώνει τη διάθεση και αυξάνει τη γνωστική λειτουργία.
Σύγχρονες φαρμακολογικές μελέτες πιστοποιούν τη δυνατότητά του να αυξάνει την εγρήγορση του εγκεφάλου, τη μνήμη, τη συγκέντρωση και τη μαθησιακή ικανότητα 2.
Περιορίζει τις αρνητικές επιδράσεις του στρες και αυξάνει το επίπεδο ηρεμίας και τον έλεγχο των συναισθημάτων. Ανακουφίζει από τον πονοκέφαλο που προέρχεται κυρίως από συναισθηματική ένταση και άγχος34, δρα συνολικότερα, ως ένας πολύ καλός νευροπροστατευτικός παράγοντας με ήπιες αντικαταθλιπτικές ιδιότητες56.
Φαίνεται να έχει θετική επιρροή κατά του Αλτσχάιμερ’ και άλλων εκφυλιστικών νευρολογικών προβλημάτων. Πολλές έρευνες έχουν συσχετίσει το μελισσόχορτο με την αντιμετώπιση του ιού του έρπη- τα, αφού τα συστατικά του επηρεάζουν την προσκόλληση του ιού.
Συστήνεται τοπική εξωτερική θεραπεία με το αιθέριο έλαιο του, αραιωμένο σε υψηλές συγκεντρώσεις ή την προσθήκη του σε κάποια κεραλοιφή. Παρουσιάζει επίδραση στον υπερθυροειδισμό.
Μετά τη χρήση του επιτεύχθηκαν βελτιώ σεις στις θυρεοειδικές ορμόνες δείχνοντας βελτίωση στη γενικότερη ιστολογική εικόνα του θυρεοειδούς αδένα”.
Δεν έχουν αναφερθεί ή δεν έχει παρατηρηθεί αλληλεπίδραση του μελισσόχορτου με φάρμακα είτε για τον θυροειδή είτε για άλλα. Βιβλιογραφικά μόνο, στην έρευνα της παραπομπής γίνεται λόγος για θεωρητική αλληλεπίδραση με τη θυροξίνη”.
Η σύσταση είναι, από όσους γίνεται λήψη θυροξίνης να υπάρχει μια ώρα κενό και άνω με τη λήψη του μελισσόχορτου. Άλλα οφέλη του μελισσόχορτου είναι ότι μπορεί να βοηθήσει στο πεπτικό σύστημα στη δυσπεψία, σε σπασμούς, σε κολικούς, σε κράμπες στο στομάχι και στον μετεωρισμό.
Στο κυκλοφορικό σύστημα ασκεί ευνοϊκή δράση στην καρδιά και στα αγγεία, μειώνοντας την πίεση και τους παλμούς κυρίως λόγω των ηρεμιστικών ιδιοτήτων του. Τέλος, η εξωτερική χρήση του μπορεί να επιφέρει μεγάλο όφελος στο δέρμα τόσο κοσμετολογικό, όσο και θεραπευτικό.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το καθαρισμό του προσώπου, για την φροντίδα του δέρματος, για λιπαρά μαλλιά και για την περιποίηση των χειλιών.
Με ποιους τρόπους μπορούμε να το εντάξουμε στη διατροφή;
- Ως έγχυμα
- Ως αφέψημα
- Ως βάμμα
- Ως εκχύλισμα
- Ως κρασί
Λίγα ιστορικά στοιχεία
Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν μελισσόχορτο σε πληγές από τσιμπήματα φιδιών ή σκορπιών. Ο Πλίνιος και ο Διοσκουρίδης το αναφέρουν ως επουλωτικό. Οι Άραβες βοτανοθεραπευτές το θεωρούσαν ως το φάρμακο της κατάθλιψης και ο Πέρσης γιατρός Αvicenna (980-1037) έγραψε γι’ αυτό ότι ‘κάνει τη καρδιά ευτυχισμένη’.
Στο βάθος των αιώνων θεωρήθηκε ως το βότανο που εξασφαλίζει τη μακροζωία. Το διάσημο ελιξίριο ‘ Eau de mélisse des Carmes ‘ των καλογέρων του Καρμέλ που χρονολογείται στο 17ο αιώνα, έχει ως ένα βασικό συστατικό του το μελισσόχορτο.
Το παρασκεύασμα αυτό θεωρείται ισχυρό καρδιοτονωτικό, αγχολυτικό, κατά της υπερκόπωσης, χωνευτικό και κατάλληλο για την αντιμετώπιση του ψύχους και της ναυτίας. Άξιο αναφοράς τέλος είναι ένα καταγεγραμμένο περιστατικό μακροζωίας του Άγγλου φυσιοδίφη John Hussey που έζησε 116 χρόνια και το απέδωσε στο ότι κάθε πρωί έπινε αφέψημα από μελισσόχορτο με μέλι.
1: https://www.mdpi.com/2072-6643/6/11/4805/htm (Ανακτήθηκε: 18/08/20).
2: Πολύ καλή συνέργεια για την ιδιότητα αυτή έχει με το δεντρολίβανο και το γκίνγκο μπιλόμπα.
3:https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15272110/ (Ανακτήθηκε: 18/08/20).
4. Πολύ καλή συνέργεια για την ιδιότητα αυτή έχει με την λεβάντα, λυκίσκο, πασιφλόρα.
5: Πολύ καλή συνέργεια για την ιδιότητα αυτή έχει με το σπαθόχορτο
6:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3326910/ (Ανακτήθηκε: 18/08/20).
7:https://jnnp.bmj.com/content/74/7/863.short (Ανακτήθηκε: 18/08/20).
1.https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/ 50944711308001128.